Έλληνες Ζωγράφοι: Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης

«Βυζαντινός, ορθόδοξος και μοντέρνος»

 Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη το 1908, ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης σπούδασε  φαρμακευτική και εφαρμοσμένη οπτική στο Παρίσι (1926-1928) και φαρμακευτική κ Απόρριψη αι βοτανική στο Στρασβούργο (1928-1929). Αμέσως μετά ανέλαβε το φαρμακείο του πατέρα του, που είχε πεθάνει πρόσφατα. Από το 1955 και μέχρι το 1968 εργάστηκε σε φαρμακευτική εταιρεία. Στη συνέχεια αφοσιώθηκε στον πνευματικό και καλλιτεχνικό χώρο. Εκτός από τα δεκάδες ταξίδια στο Άγιο Όρος, ταξίδεψε σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και πήρε μέρος σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής σε πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού. Έχοντας εμφανιστεί ήδη στο χώρο των γραμμάτων με τα πεζογραφήματα «Ανδρέας Δημακούδης», «ο Πεθαμένος και η Ανάσταση» και την ποιητική συλλογή «Εικόνες», το 1944 παρουσίασε  επίσημα και το ταλέντο του στη ζωγραφική.

 Τόσο στη συγγραφική, όσο και στην εικαστική του δραστηριότητα, έθεσε ως βάση  την ορθόδοξη μοναστική παράδοση,  τα πατερικά κείμενα και τα συναξάρια των αγίων. Από το χώρο της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, τον συγκινούσε ο Όμηρος, από τον οποίο δανείστηκε πολλές σκηνές για να εκφράσει τις σκέψεις του.

Χαρακτηριστική είναι η φράση του: «Εκεί που κατέληξαν οι επί του θέματος από μακρού χρόνου συλλογισμοί μου είναι ότι το Άγιον Όρος μπορεί να παρομοιαστεί, αν όχι να ταυτιστεί, με την δεύτερη πανοπλία του Αχιλλέως».

Συνδυάζοντας τη βυζαντινή παράδοση με στοιχεία μετεμπρεσιονιστικά και κατέχοντας συγχρόνως όλες τις τάσεις του ευρωπαϊκού μοντερνισμού, συνέθεσε το δικό του προσωπικό ύφος. Αρχικά ζωγράφιζε με μολύβια και λάδια, αλλά πολύ νωρίς στράφηκε συνειδητά στην τέμπερα.  Το μακεδονικό τοπίο, η Θεσσαλονίκη με τα λαϊκά σπίτια και τις βυζαντινές εκκλησίες, αγιορείτικα μοναστήρια, ασκητικές μορφές και άγιοι και ολόκληρη η ελληνορθόδοξη παράδοση, προβάλλονται  μέσα από την πληθώρα των  έργων που παρήγαγε, τόσο με το χρωστήρα, όσο και με την πένα του.

Πέθανε στη Θεσσαλονίκη το 1993, έχοντας ζωγραφίσει «με αναρίθμητες πινελιές, με απέραντη αγάπη και υπομονή, ένα μυστικό τοπίο όπου αναδύονται οι σχέσεις του ανθρώπου με το Θεό».

[Επιμ. Φώτης Κουτσουπιάς, για το artem.gr]